Mooiland over de second opinion op haar begrotingsproces

“Ik ben al 16 jaar werkzaam in de sector. Dit jaar is het voor de begroting wel één van de meest ingewikkelde jaren die ik ooit heb meegemaakt. Wat reken je wel en niet in? Hoe verwerk je de prestatieafspraken? Hoe ga je om met de macro-economische parameters?”

Mooiland laat al enkele jaren een second opinion uitvoeren op haar begrotingsproces. Hoog tijd om met Ron van Veldhuizen, controller bij Mooiland, in gesprek te gaan over waarom zij dit doen.

Wat is de koers van Mooiland in deze onzekere tijden?

Mooiland is een vrij grote corporatie. We huisvesten ruim 50.000 mensen in 22.500 woningen verspreid over heel Nederland. Daar zitten ook gemeenten tussen waar we maar heel weinig bezit hebben. Juist in die gemeenten is het voor ons lastig om de kwaliteit en service te verlenen die we willen leveren. Daarom hebben we een aantal jaar geleden besloten om in die gemeenten bezit te verkopen, bij voorkeur aan collega corporaties. Die koers hebben we nog steeds, maar het proces brengt de nodige vragen en uitdagingen met zich mee qua financieel beleid, de begroting en de doorrekeningen. Voor welke prijs verkoop je? Wat ga je met de vrijgekomen middelen doen? En hoe zet je die zo doelmatig mogelijk in?

Tip: Bekijk ook de checklist maatregelen prestatieafspraken voor uw begroting.

Hoe past een second opinion op de meerjarenbegroting hierbij?

Een fris paar ogen geeft extra comfort en kritische vragen zetten je op scherp. Zowel voor mij – inrichter van programma WALS – als voor het bestuur. Je weet dan zeker dat de inrichting en de output van meerjarenbegroting 100% klopt en past bij de koers. Uiteindelijk zorgt het ook voor meer efficiëntie in de processen daarna. Een foutje is zo gemaakt en kan grote gevolgen hebben. Daarnaast zorgen de aanbevelingen ervoor dat de meerjarenbegroting als geheel elk jaar sterker wordt. Zelf zit je zo in een systeem dat je niet altijd ziet hoe het nog beter kan. De second opinion geeft goede handvatten om het geheel robuuster te maken.

Wat is de reden dat je zelf soms te weinig tijd hebt voor analyse en controle?

Dat is meerledig. Enerzijds hebben we intern een vrij strakke planning, waardoor je gefocust bent om output te genereren en op te leveren. Er blijft weinig ruimte over voor een uitgebreide interne controle en analyse. Anderzijds zien we dat er vanuit de overheid vrij laat bepaalde keuzes worden opgelegd. Zoals nu met de nieuwe afspraken rondom extra nieuwbouw en de huursomverlaging. Die afspraken komen net voor de zomerperiode, dus eigenlijk voor ons te laat om daar een strategische doorrekening op te doen ter voorbereiding op de komende meerjarenbegroting. En toch wil je alle actuele wet-en regelgeving in de meerjarenbegroting opnemen. Op stel en sprong ga je dan kijken: wat kunnen en willen we? En hoe gaan we dit nog inrekenen? De resultaten van de second opinion worden door Finance Ideas gepresenteerd in een kwalitatief, goed leesbaar rapport. Dit is ook voor collega’s zonder specifieke kennis goed te begrijpen. Bijkomende voordeel is dat het rapport intern als onderlegger voor de kwaliteit van de meerjarenbegroting wordt gebruikt.

Zijn er verschillen in dit proces tussen corporaties?

Bij corporaties met een bepaalde omvang zie je vaak dat één iemand bezig is met de begroting. Die persoon weet hoe tabellen ingevuld moeten worden. Ook al heb je het hele proces goed ingericht, het is dan nog steeds ‘de slager die zijn eigen vlees keurt’. Daarnaast hoor ik bij collega corporaties ook vaak: ‘we doen het altijd al zo en dat gaat goed, dus waarom zouden we het nu aanpassen’. Mijn antwoord daarop zou zijn: ‘omdat de wereld nu echt anders is’.

Wat heeft dit proces jullie opgeleverd?

Los van efficiëntie en een kwaliteitsslag, geven de aanbevelingen uit de second opinion mij munitie richting de organisatie om dingen voor elkaar te krijgen. Bijvoorbeeld dat de basisinformatie op orde moet zijn om te komen tot een betere meerjarenbegroting. Het is dus niet alleen een spiegel naar mijzelf, maar ook naar de organisatie toe.

Wat is het verschil tussen de periode met en zonder second opinion?

We doen dit nu een aantal jaar. Ik zie daarin een professionalisering van de inrichting, maar ook van de functie als controller. Het is belangrijker om het effect van strategische keuzes goed door te rekenen en kwalitatief goede uitkomsten te hebben.

Daarnaast zie ik sectorbreed een steeds grotere focus op kwaliteit. Vanuit Aw/WSW zien we hogere eisen aan de output en een striktere controle op data. Een fout in de meerjarenbegroting kan zorgen voor een afwijking tussen je dPi en je dVi. Een goede inrichting van je meerjarenbegroting is daarom essentieel.

In welke situaties geeft een second opinion extra meerwaarde?

Met de opgave die de sector vanuit het kabinet krijgt opgelegd, is het voor iedereen goed om een second opinion uit te voeren. Voor corporaties met een ontwikkelambitie geeft het direct inzicht in de haalbaarheid van strategische doelstellingen. Voor kleine corporaties ligt de meerwaarde in het comfort op de uitkomsten. Daar ontbreekt het vaak aan een tweede persoon met de juiste kennis. Een second opinion heeft dan een positief effect op de ontwikkeling van die medewerker. Je krijgt meer inzicht in hoe WALS werkt en met een sparringpartner word je zelf ook getriggerd om na te denken over de inrichting. Bijkomend voordeel is dat Finance Ideas ook andere corporaties en sectorgemiddelden ziet en dit naast je meerjarenbegroting legt.

Wanneer heeft een second opinion geen zin?

Als je een corporatie hebt, waarbij er al twee of drie personen meekijken naar de inrichting. In dat geval worden het nut en de noodzaak een stuk kleiner. Persoonlijk denk ik dat dit in de praktijk bij zo goed als geen corporatie het geval is. En als die er wel zijn, hartstikke goed, dan heb je het zelf intern al afgedekt.

Vragen over uw meerjarenbegroting?

Heeft u ook behoefte aan een second opinion op uw meerjarenbegroting of ondersteuning bij het opstellen ervan? Lees hier meer over onze mogelijkheden of stel uw vraag direct aan Jeroen Dungelmann. Wilt u de uitvoerbaarheid van uw beleid over een langere tijdshorizon bezien, dan is het Corporatie PrognoseModel een bruikbaar hulpmiddel.

Direct zelf aan de slag?

Wilt u zelf aan de slag om uw kennis over dit onderwerp te vergroten? Tijdens de opleiding: financiële sturing gaan we dieper in op de theorie achter financiële sturing, de benodigde beoordelingscriteria en de samenhang hiertussen. Bekijk het programma en de eerstvolgende data.