Corporaties in beeld 2022: verbeterde financiële positie bij 100 grootste woningcorporaties

Geplaatst op 14 november 2023
Geschreven door
Categorie Algemeen

In 2022 is de financiële positie van de 100 grootste woningcorporaties in de DAEB takken gemiddeld genomen verbeterd. Een belangrijke verklaring hiervoor is de halvering van de verhuurderheffing in 2022. De operationele kasstroom in de DAEB takken is in 2022 sterk toegenomen met 19,9% ten opzichte van 2021. De uitgaven voor nieuwbouw zijn in de DAEB takken in geringe mate gedaald. De impact van de Nationale prestatieafspraken wordt pas de komende jaren zichtbaar. Het Saldo exploitatie is gemiddeld genomen voor de 100 corporaties negatief. Dit laat zien dat de verbeteruitgaven niet kunnen worden gedekt uit de operationele kasstroom. Een greep uit de belangrijkste conclusies uit het onderzoek ‘Corporaties in beeld 2022’, op basis van een analyse van de jaarverslagen van de 100 grootste woningcorporaties.

Stijging operationele kasstroom in DAEB tak en daling in niet-DAEB tak

De operationele kasstroom in de DAEB takken is in 2022 sterk toegenomen met 19,9% ten opzichte van 2021. Dit is zowel het gevolg van de toename van het financiële resultaat van het vastgoed in exploitatie, als ook van een daling van de rente-uitgaven met 5,1%. De huurinkomsten zijn met slechts met 1,4% toegenomen, mede als gevolg van de huurbevriezing in 2021. In de niet-DAEB takken is de operationele kasstroom in 2022 met 10,0% gedaald. Deze daling is vooral het gevolg van een stijging van de rente-uitgaven. De omvangrijke boeterente vanwege aflossing van leningen van een woningcorporatie heeft hierbij een grote rol gespeeld.

Investeringen voor nieuwbouw in de DAEB takken gedaald

In 2022 is de omvang van de (des)investeringen in de DAEB takken sterk gedomineerd door een stijging van de verkoopopbrengsten met 30,7% en een stijging van de uitgaven voor aankoop met 132,2%. Deze twee forse mutaties zijn het gevolg van omvangrijke woningtransacties tussen woningcorporaties. De uitgaven voor nieuwbouw zijn met 1,9% gedaald terwijl de verbeteruitgaven voor verduurzaming en renovatie met 6,7% zijn gestegen. In de DAEB takken hebben de 100 grootste woningcorporaties meer uitgegeven aan de verbetering van de bestaande woningvoorraad dan aan de nieuwbouw van woningen.

In de niet-DAEB takken zijn de uitgaven voor nieuwbouw gestegen met 33,3%. De ambities van woningcorporaties om actiever te worden in het niet-DAEB segment via nieuwbouw krijgen zo concrete vorm. De uitgaven voor aankoop zijn met 63,2% toegenomen. De aankopen betreffen veelal interne transacties. Per saldo waren de desinvesteringen in de niet-DAEB takken hoger dan de investeringen. Dit duidt op een voortgaande krimp in de niet-DAEB takken.

Daling marktwaarde invloed op balans DAEB takken

In 2022 is het balanstotaal van de DAEB takken gedaald met 1,8%. De oorzaak hiervan is een daling van de marktwaarde van de DAEB woningen in exploitatie. Deze daling van de marktwaarde bedroeg in 2022 1,5% en is vooral veroorzaakt door een gestegen disconteringsvoet. De daling weerspiegelt zich ook in een daling van het eigen vermogen met 3,0%. Toch heeft dit geen invloed op de investeringsmogelijkheden. Die zijn vooral afhankelijk van de operationele kasstroom en de beleidswaarde. In de niet-DAEB takken is een opvallend sterke stijging (25,3%) van vastgoed in ontwikkeling te zien. Dit wijst er ook op dat de nieuwbouw van middeldure huurwoningen door woningcorporaties gaat toenemen.

Halvering verhuurderheffing positief effect op financiële ratio’s

De halvering van de verhuurderheffing heeft in de DAEB takken mede bijgedragen aan een verbetering van de financiële ratio’s. De ICR is in 2022 gemiddeld uitgekomen op 2,4; in 2021 was deze ratio nog 2,0. Ook de LTV is verbeterd en in 2022 gedaald naar 47% ten opzichte van 50% in 2021. In de niet-DAEB takken is de ICR ook gestegen en in 2022 uitgekomen op 4,4. De LTV daarentegen laat een lichte verslechtering zien. In 2022 was de LTV in de niet-DAEB takken gemiddeld 41%.

Negatief saldo exploitatie voor de 100 grootste corporaties

Het Saldo exploitatie, dat gelijk is aan de operationele kasstroom minus de verbeteruitgaven, bedraagt – € 46 per gewogen verhuureenheid. Ondanks de sterke stijging van de operationele kasstroom, kunnen de verbeteruitgaven dus niet worden gedekt uit de operationele kasstroom. Ook het Saldo transformatie, de vervangende nieuwbouw voor sloop en verkoop, is negatief met een saldo van – € 843. Mede door de inflatoire leninggroei laat het Saldo instandhouding een positief saldo zien van € 1.005 per gewogen verhuureenheid.

Over de publicatie: Corporaties in beeld 2022

Deze publicatie is gebaseerd op een analyse van de jaarverslagen van de 100 grootste woningcorporaties. Deze woningcorporaties hebben gezamenlijk 1,8 miljoen gewogen verhuureenheden in bezit. Daarmee hebben deze woningcorporaties een aandeel van ruim 75% van de corporatiesector.

Noot voor de redactie

De uitgebreide resultaten zijn terug te vinden in de volledige publicatie. Voor een toelichting kunt u contact opnemen met Johan Conijn van Finance Ideas, bereikbaar via 06 29590356 of per mail johan.conijn@finance-ideas.nl.

  • Johan Conijn
    Johan Conijn Directeur woningcorporaties Meer info

Relevante opleidingen

Zorgvastgoed

Wat leer je?

  • Inzicht in verschillende sturingsmodellen
  • Actuele kennis over bekostiging vastgoed vanuit de Wlz
  • Alles over bekostigingsvormen (intramuraal met verblijf, VPT, MPT, PGB)
  • Investeringen op een verantwoorde wijze beoordelen
Control & Compliance

Wat leer je?

  • Effectief borgen van regels en beleid
  • Compliance eisen en risicomanagement
  • Toetsingskaders voor bestuur en toezicht
  • Opstellen control framework
Zorgvastgoed

Wat leer je?

  • Historische kostprijs, bedrijfswaarde en marktwaarde
  • Tijdswaarde van geld, exploitatiekasstromen en disconteringsvoet
  • Factoren van invloed op waardebegrippen
Zorgvastgoed

Wat leer je?

  • Inzicht in spelers zorgmarkt
  • Eisen en beoordelen businesscase
  • Opbouw van huurovereenkomst
  • Beoordelen risico’s zorgvastgoed
Zorgvastgoed

Wat leer je?

  • Inzicht bekostigingsstructuur zorg
  • Impact care en cure op vastgoed
  • Actualiteit en dynamiek sector
  • Integratie in portefeuillestrategie
Belastingen

Wat leer je?

  • Inzicht in de actuele ontwikkelingen en de impact rondom fiscaliteit.
  • Welke fiscale vragen u kunt stellen vanuit je rol als toezichthouder.
  • Inzicht in (fiscale) risico’s en sturingsmogelijkheden bij de corporatie.
Financieel sturen

Wat leer je?

  • Opgaven te vertalen naar strategische sturing
  • Portefeuilleplan inhoudelijk beoordelen en opstellen
  • Wensportefeuille vertalen naar een haalbare portefeuillestrategie
  • Transformatieprogramma formuleren voor assetmanagement
Zorgvastgoed

Wat leer je?

  • Verschillende rentemanagementstrategieën
  • Ontwikkelingen inflatie, marktrente en beleidsrente
  • Vereisten WfZ en NZa gebruik rentederivaten
  • Financierings- en rentebeleid en governance kaders
Financieel sturen

Wat leer je?

  • Wat onrendabel investeren is
  • Op verantwoorde wijze toch onrendabel kunnen investeren
  • Op hoofdlijnen grenswaarden bij je corporatie bepalen
  • Een transformatieprogramma bepalen
  • De financiële kaders en de keuzes die je hierin kunt maken
Financieel sturen

Wat leer je?

  • Het effect van de wijzigingen in de beleidswaarde
  • Waarom deze worden doorgevoerd
  • Wat je moet inrichten om de beleidswaarde vast te stellen
Financieel sturen

Wat leer je?

  • Op hoofdlijnen grenswaarden bij je corporatie bepalen
  • De relatie tussen financieel rendement en maatschappelijke inzet
  • Kritisch nadenken over volkshuisvestelijke inzet en financiële continuïteit
  • De financiële kaders en de keuzes die je hierin kunt maken
Financieel sturen

Wat leer je?

  • Basiskennis van het thema ESG
  • Wat binnen de E, S en G de meest relevante onderwerpen zijn voor woningcorporaties
  • Recente ontwikkelingen rondom wet- en regelgeving, vanuit toezichthouders, sectorfinanciers en andere stakeholders
  • Best-practices op het thema ESG binnen en buiten de sector
  • Waar de mogelijke kansen en uitdagingen liggen
Zorgvastgoed

Wat leer je?

  • Strategische beleidsinzichten van de Rijksoverheid
  • Impact van Rijksbeleid op vastgoedstrategie
  • Randvoorwaarden voor optimale woonzorgomgevingen
  • Juridische mogelijkheden bij huur- en samenwerkingsovereenkomsten
Zorgvastgoed

Wat leer je?

  • Inhoud en achtergrond van het Rijksbeleid
  • Inzicht in vastgoedproducten
  • Meer over financiële (on)mogelijkheden
  • Selectiecriteria voor zorgpartners
Zorgvastgoed

Wat leer je?

  • De rechten en plichten van huurder en verhuurder
  • Welke soorten huurovereenkomsten er bestaan
  • Handvatten voor samenwerkingsafspraken
  • Opzeggingsmogelijkheden
Financieel sturen

Wat leer je?

  • Inzicht kerngetallen en rendementen
  • Samenhang financiële thema’s
  • Beslissingen en afwegingen maken
  • Intern de juiste vragen stellen
Control & Compliance

Wat leer je?

  • Financiële basiskennis
  • Inzicht begrippen en denkwijzen
  • Stukken interpreteren en beoordelen
  • Vragen stellen als sparringpartner
Financieel sturen

Wat leer je?

  • Waarde van rentmeesterschap
  • Prio’s duurzaam bedrijfsmodel
  • Impact van functionele veroudering
  • Bepalen optimale beleidsmix
Financieel sturen

Wat leer je?

  • Vertalen van portefeuille naar beheer
  • Sturen op prestatie complexen
  • Opstellen van exploitatiestrategie vastgoed
  • Rendementsbepaling op complexniveau
Risicomanagement

Wat leer je?

  • Inzicht in risico’s en verbinding met prestaties
  • Pragmatisch te kijken naar risico’s
  • Effecten van beheersmaatregelen
  • Hanteren van ‘kansen pakken’ en ‘risico’s vermijden’
Control & Compliance

Wat leer je?

  • Samenhang financiële thema’s
  • Wet en regelgeving voor de sector
  • Beoordelen financiële gevolgen
  • Intern de juiste vragen stellen
Inkomensregistratie

Wat leer je?

  • Spelregels rondom passend toewijzen
  • Inzicht in loonstroken en specificaties
  • Uitzonderingssituaties registreren
  • Ervaring door te oefenen
Risicomanagement

Wat leer je?

  • Het belang en proces van risicomanagement begrijpen en toepassen.
  • Risico’s en beheersmaatregelen effectief in kaart brengen en beoordelen.
  • Risicobereidheid vaststellen en ermee werken.
  • Inzicht in rollen en verantwoordelijkheden binnen risicomanagement.
Investeren

Wat leer je?

  • De spelregels bij rekenen
  • Opstellen projectinvestering
  • Consequenties rendementskengetallen
  • Inzicht door te oefenen
Investeren

Wat leer je?

  • Toetsten vanuit invalshoeken
  • Opstellen gezond en werkbaar kader
  • Impact onrendabel investeren
  • Normeren van projecttoetsing
Inkomensregistratie

Wat leer je?

  • Spelregels rondom passend toewijzen
  • Inzicht in loonstroken en specificaties
  • Uitzonderingssituaties registreren
  • Ervaring door te oefenen
Belastingen

Wat leer je?

  • Spelregels rondom BTW
  • Inzicht in specifieke situaties
  • Beoordelen van facturen
  • Besparen van kostbare tijd
Woningwet

Wat leer je?

  • Ins en outs servicekosten
  • Inzicht in verdeelsleutels
  • Wat wel en niet belangrijk is
  • Spelregels bij VvE’s
Investeren

Wat leer je?

  • Spelregels rekenen aan vastgoed
  • Reken op basis van kasstromen
  • Waardebegrippen bij vastgoedwaarde
  • Beleidswaarde en marktwaarde
Investeren

Wat leer je?

  • Spelregels rekenen aan vastgoed
  • Reken op basis van kasstromen
  • Waardebegrippen bij vastgoedwaarde
  • Beleidswaarde en marktwaarde
Financieel sturen

Wat leer je?

  • Inzicht in beoordelingscriteria
  • Alles over bijstuurinstrumenten
  • Opstellen financieel sturingskader
  • Rol van eigen vermogen en ORT budget
Begroten

Wat leer je?

  • Nieuwste vormvereisten en regels
  • Praktische tips opstellen jaarrekening
  • Inzicht in samenhang van onderdelen
  • Jaarrekeningen lezen en interpreteren
Financieel sturen

Wat leer je?

  • Opstellen portefeuillestrategie
  • Randvoorwaarde en bouwstenen
  • Integreren duurzaamheidsvisie
  • Samenhang vastgoed- en financiële sturing
Financieel sturen

Wat leer je?

  • Het bedrijfsmodel van de corporatie(sector).
  • Belangrijkste elementen en samenhang in vastgoed- en financiële sturing.
  • Financiële en vastgoedsturing in maatschappelijke context.
  • Inzicht in financierings-, performance- en risicoratio’s.
  • Inzicht in soft controls en balans tussen hard en soft controls.
Control & Compliance

Wat leer je?

  • Fraudesignalen en kunt frauderisicofactoren identificeren
  • Opstellen van frauderisicoanalyse/compliance analyse
  • Mogelijke impact van frauderisico’s evalueren
  • Inzetten van maatregelen voor beperken fraude- en compliance risico’s
Begroten

Wat leer je?

  • Gestructureerd opstellen van begrotingsproces
  • Jaarlijkse doelstellingen vertalen naar financiële input
  • Impact van aanpassingen op financiële ratio’s
  • Opstellen balans, verlies- en winstrekening en het kasstroomoverzicht
Platform

Wat leer je?

  • Kennis uitwisselen
  • Zelf thema’s bepalen
  • Inspiratie en sparren
  • Praktijkinbreng
Platform

Wat leer je?

  • Kennis uitwisselen
  • Zelf thema’s bepalen
  • Inspiratie en sparren
  • Praktijkinbreng
Platform

Wat leer je?

  • Kennis uitwisselen
  • Zelf thema’s bepalen
  • Inspiratie en sparren
  • Praktijkinbreng
Control & Compliance

Wat leer je?

  • Het ESG thema in een notendop
  • Kansen en risico’s voor uw organisatie
  • Ontwikkelingen rondom wet- en regelgeving
  • ESG best-practices van binnen en buiten de sector
Platform

Wat leer je?

  • Kennis uitwisselen
  • Zelf thema’s bepalen
  • Inspiratie en sparren
  • Praktijkinbreng
Control & Compliance

Wat leer je?

  • Actuele kennis 3-LoD model en 3-LM
  • Dillema’s begrijpen en afwegen
  • Inzicht in processen 1e, 2e en 3e lijn
  • Grip op de verantwoordelijkheden
Control & Compliance

Wat leer je?

  • De belangrijkste uitgangspunten van de EPV 2.0
  • Inzicht in de impact voor de bewoner, woning, organisatie en financiën
  • De waarde van de EPV voor de eigen organisatie in schatten
Financieel sturen

Wat leer je?

  • Verschillende vormen van samenwerking
  • Begrijpen wanneer welke vorm toepasselijk is
  • Voor- en nadelen van de diverse vormen
  • Inzicht in de kosten en opbrengsten

Wat leer je?

  • Welke projectadministratie vorm bij je corporatie past
  • De verschillende rollen en belangen inzien
  • De risico’s binnen projectmanagement
  • Benodigde tools voor projectrapportage
Platform

Wat leer je?

  • Kennis uitwisselen
  • Zelf thema’s bepalen
  • Inspiratie en sparren
  • Praktijkinbreng
AI

Wat leer je?

  • AI inzetten voor financiële analyses en rapportages
  • Microsoft Copilot en Power BI AI-functies toepassen
  • AI-pilots opzetten en uitvoeren
  • Use cases identificeren en implementeren
AI

Wat leer je?

  • Inzicht in impact AI op financiële functies
  • AI-roadmap ontwikkelen
  • ROI van AI-projecten beoordelen
  • Governance en risico’s rond AI
Financieel sturen

Wat leer je?

  • Financiële ratio’s, zoals ICR en LTV begrijpen
  • Inzicht in financiële effect strategische keuzes
  • Volkshuisvestelijke prioriteiten beter afwegen
  • Meer wederzijds begrip
Belastingen

Wat leer je?

  • Regie nemen in fiscale processen
  • Kansen en risico’s omzet- en overdrachtsbelasting
  • Je kent de risico’s en regelingen bij loonbelasting
  • Verschillende fiscale processen en aandachtspunten
Belastingen

Wat leer je?

  • Alles over fiscale regelgeving
  • Basisbeginselen corporatiebelastingen
  • Oefenen met bijzondere fiscale situaties
  • Gesprekspartner op fiscaal gebied
Belastingen

Wat leer je?

  • Kansen en risico’s omzetbelasting
  • Oefenen met praktijkvoorbeelden
  • Benodigdheden voor dossier Belastingdienst
  • Regelgeving Wet Keten Aansprakelijkheid
Belastingen

Wat leer je?

  • Alles over fiscale regelgeving
  • Opstellen raamwerk fiscale aangifte
  • Oefenen met bijzondere fiscale situaties
  • Gesprekspartner op fiscaal gebied

Relevante artikelen

Start typing and press Enter to search